تجریه علیت عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپ‎های امید بخش عدس در شرایط دیم

به منظور بررسی روابط بین عملکرد دانه با اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و تعیین مهم‎ترین صفات موثر بر عملکرد دانه 11 رقم و لاین امید بخش و یک ژنوتیپ از توده محلی اردبیل آزمایشی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در 3 تکرار تحت شرایط دیم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تنوع ژنوتیپ‎های مورد مطالعه را از نظر تمام صفات مورد مطالعه نشان داد. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که ژنوتیپ‎های ill 8095، ill 9893 و ill 6031 بیشترین میزان عملکرد دانه را داشتند. نتایج تجزیه علیت صفات نشان داد که صفات تعداد نیام پر در بوته و وزن یک صد دانه به ترتیب  با اثر مستقیم 055/2 و 182/1 مهم‎ترین اجزی موثر بر عملکرد دانه می‎باشند. اثر مستقیم مثبت شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک بر روی عملکرد دانه ناچیز بود و بیشترین اثرات غیر مستقیم مثبت این صفات بر عملکرد دانه از طریق تعداد نیام پر و وزن یک صد دانه بود. اثر مستقیم تعداد کل نیام در بوته، تعداد شاخه‎های جانبی در بوته و تعداد روز تا رسیدگی بر روی عملکرد منفی بود. نتایج حاصل از این بررسی حاکی از آن است که خصوصیاتی مانند تعداد نیام پر، وزن صد دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه در نیام، زود گل‎دهی و محتوای نسبی آب برگ‎ها را می‎توان به عنوان شاخص‎هایی برای انتخاب در جهت بهبود عملکرد دانه عدس در شرایط دیم معرفی نمود.